Zmiana czasu na letni

By Monia / 22 marca, 2019

Już niedługo, bo w ostatni weekend marca w nocy z soboty na niedzielę przestawiamy zegarki o jedną godzinę do przodu, czyli z 2:00 na 3:00. A co za tym idzie.. śpimy godzinę krócej. Myślę, że nie jednego smuci ta informacja. Zanim nasze organizmy przyzwyczają się do wcześniejszej pobudki, mija kilka dni. Jednak zmiana czasu astronomicznego na czas letni ma też swoje korzyści. Dzięki temu, zyskujemy dłuższe popołudnia w świetle dziennym! Mimo to, czy zmiana czasu naprawdę jest dla nas korzystna? Czy przejście na czas letni, a później zimowy jest konieczny?

Dlaczego zmieniamy czas?

Zmiana czasu astronomicznego na tzw. czas letni, ma na celu efektywniejsze wykorzystanie energii słonecznej. Więcej światła popołudniami korzystnie wpływa na rekreację, sport, wypoczynek i sprzedaż. Głównym argumentem przedstawianym za zmianą czasu, jest mniejsze zużycie energii elektrycznej. Więcej światła dziennego popołudniami powoduje mniejsze wykorzystanie energii stosowanej do sztucznego oświetlenia.

Z kolei czas zimowy ma na celu wcześniejszy wschód słońca. Przykładowo 31 grudnia w Warszawie wschód słońca jest o godzinie 7:45, czasu zimowego. Jeśli zostawilibyśmy tylko czas letni słońce budziłoby nas dopiero o godzinie 8:45. Dosyć późno, prawda?

Zmiana czasu w Polsce i na świecie

W Polsce przejścia z czasu zimowego na letni i z powrotem stosowane było okresowo. Zmiany te wprowadzano w latach 1916-1919, 1940-1949, 1957-1964 oraz od 1977 aż do teraz [1].

W chwili obecnej zmiana czasu stosowana jest w ponad 70 państwach. Jednym z krajów, który zdecydował się na odejście od sezonowego przestawiania zegarów jest Rosja, która w 2014 roku ostatni raz przesunęła wskazówki z czasu letniego na zimowy [1,2].

Czy zmiana czasu zostanie zniesiona?

Komisja Europejska przedstawiła projekt przepisów w sprawie zniesienia zmian czasu letniego na zimowe i odwrotnie. W przeprowadzonych niedawno przez KE konsultacjach, w których zebrano 4,6 mln odpowiedzi (największą liczbę w historii), 84 proc. respondentów opowiedziało się za zniesieniem zmian czasu [2].

Na przyjęcie przepisów muszą się zgodzić kraje Unii Europejskiej i Parlament Europejski. Państwa Członkowskie mają powiadomić KE do kwietnia 2019 roku o swoim stanowisku na temat zniesienia sezonowego zmieniania czasu.

W Polsce przepisy dotyczące zmiany czasu regulowane są przez prezesa Rady Ministrów. Rozporządzenie z listopada 2016 przedłuża stosowanie czasu letniego i zimowego do 2021 roku [2].

Decyzje nie zostały jeszcze podjęte, a państwa członkowskie mają przekazać swoje stanowisko Komisji Europejskiej do końca kwietnia 2019r.

Zmiana czasu a zdrowie

Po zmianie czasu, niezależnie od tego czy przesuwamy zegar do przodu czy cofamy wskazówki, zegar biologiczny zaczyna się buntować. Możemy odczuwać zmęczenie i znużenie w ciągu dnia. Wieczorami natomiast, może towarzyszyć bezsenność. Skutkiem takiego niedospania często są bóle głowy czy zaburzenia ciśnienia. Badania dowiodły, że zmiana czasu na zimowy często jest przyczyną depresji [3]. Na szczęście nasz organizm, po około tygodniu przystosowuję się do nowego rytmu dnia i nocy 🙂

Zmiana czasu a dzieci

Dzieci uwielbiają rutynę, kiedy mają jasno określone zasady najłatwiej jest im się dostosować do życia codziennego. Zmiana czasu wpływa na nich bardzo niekorzystnie. Ciężko jest, tak po prostu położyć dziecko spać godzinę wcześniej. Ale kiedy tej godziny brakuje podczas snu, wstają one niedospane, zmęczone i marudne. Do tego dochodzą popołudniowe drzemki, które jeśli będą za późno, wieczorem znowu zaburzą rytm spania maleństwa. Moja kilku miesięczna córka przy ostatniej zmianie czasu na zimowy, zaczęła chodzić spać o 17 (!!!) i spała do rana. Oczywiście z przerwą na jedzenie. Dopiero po kilku tygodniach udało mi się ją stopniowo przestawić, na nieco późniejszą porę spania. Ale początkowe dni, po przestawieniu zegarów, wyglądały tak, że młoda o godzinie 17 była nie przytomna. Starsze dzieciaki możemy próbować zabawiać, zagadywać itp. ale z niemowlakiem nie wygrasz, kiedy chce mu się spać, to śpi i kropka.

Ciekawostki 🙂

Dzięki zmianie czasu został udaremniony zamach w 1999 roku w Izraelu. Na Zachodnim Brzegu Jordanu, podczas planowania zamachu, panował czas letni. W Izraelu natomiast już czas zimowy. Ładunki wybuchowe, które miały zostać użyte, zostały ustawione według czasu letniego. Zostały one przygotowane na Zachodnim Brzegu i przesłane do Izraela, gdzie czas był już godzinę do przodu. Efektem tego eksplozja nastąpiła godzinę wcześniej niż była zaplanowana. W trakcie wybuchu zginęli terroryści [1].
Bliźniacy, którzy urodziliby się w trakcie zmiany czasu z letniego na zimowy, mogą mieć wpisaną inną kolejność narodzin niż była ona rzeczywiście. Przykładowo jeśli jeden z bliźniaków urodziłby się o godz. 2:55, a drugi 10 minut później, to w skutek cofnięcia zegara o jedną godzinę, oficjalny czas drugiego byłby 2:05, a nie 3:05. Z zapisu wynikałoby, że drugi z kolei bliźniak jest o 50 minut starszy. Ciekawa sytuacja jest także, przy zmianie czasu zimowego na letni. Między godziną 2:00 a 3:00 nie ma żadnych narodzin.
Na Antarktydzie również są stosowane zmiany czasu, choć nie wynikają one z oszczędności elektryczności, czy wydajniejszego korzystania ze światła słonecznego. Na tym kontynencie mamy przecież, albo noc polarną, czyli czas kiedy światło słoneczne praktycznie nie dociera. Dzieję się tak w okresie od maja do września. Albo całkowitą jasność. W kolejnych miesiącach słońce dociera do Antarktydy przez cały czas, niezależnie od pory dnia. Zmiany czasu wynikają zatem z całkowicie innych powodów. Na tym kontynencie znajduję się wiele stacji badawczych z różnych krajów. Czas jest dostosowany do kraju, z którego dostają żywność, sprzęt i inne potrzebne produkty. W chwili zmiany czasu w kraju macierzystym, na Antarktydzie w odpowiedniej stacji badawczej również czas jest dopasowywany [1].